In gesprek met ontwerper Roderick Vos

Wie is Roderick Vos?

“Ik kom uit een heel creatief nest. Ik ben de zesde generatie meubelontwerper en dat is best bijzonder. Mijn voorouders kwamen allemaal uit de regio Groningen, waar zij een meubelmakerij hadden. Iedere generatie heeft zijn eigen draai gegeven aan het vak. Het verschil met mijn voorouders is dat ik geen winkel, maar een creatief ontwerpbureau heb. Dat doe ik samen met mijn vrouw Claire. Ik heb haar ontmoet op de designacademie. Claire werkt tweedimensionaal, ik werk drie dimensionaal. Dat houdt in dat Claire heel sterk is in dessins ontwerpen, kleuren matchen, etc. Echt het visuele stuk. Ik bedenk meubels, werk het ontwerp uit en teken ze drie dimensionaal. We maken altijd de grap dat we de ‘dove en de blinde’ zijn en samen komen we een heel eind. Al begint Claire zich nu ook langzaamaan te begeven op het drie dimensionale vlak.”

“We werken vaak zes dagen in de week, al moet ik eerlijk bekennen dat het niet als werk voelt. Het is eigenlijk een uit de hand gelopen hobby. Ik word wakker en denk ‘wat ga ik vandaag weer eens bedenken?’. Die vrijheid is zo lekker, dat neem ik nooit voor lief.”

Hoe is het om met je vrouw samen te werken?

“Dat gaat heel goed. Onze samenwerking begon al op de kunstacademie. We zijn zo langzaamaan perfect op elkaar ingespeeld, dat is heel natuurlijk gegaan. Daar moet je wel geluk mee hebben hoor! Als we allebei dezelfde talenten zouden hebben zou het een stuk ingewikkelder zijn. Per ongeluk vullen we elkaar perfect aan.”

Gaat het aan de eettafel dan ook veel over design?

“Ja, daar moeten we soms wel voor waken, maar we vinden beiden ons vak heel erg leuk. Dat is lastig in te kaderen van 9 tot 5. Daarnaast heb ik een creatief motortje in mijn hoofd dat constant blijft draaien. Soms is dat lastig, want ik kan het niet stopzetten. Als ik bijvoorbeeld door de stad loop en ik zie een mooie hoekverbinding op een vuilnisbak - even gek gezegd - dan kijk ik ernaar als industrieel ontwerper en zie dan meteen mogelijkheden voor mijn eigen ontwerpen. Dat kan mij dag en nacht bezighouden, tot ik het heb verwerkt in eigen creaties.”

Hoe ben je naar dit punt in je carrière gegroeid?

“De truc is om zoveel mogelijk vlieguren te maken. Hoe meer vlieguren, hoe beter je wordt. Ondertussen doe ik wel alleen de klussen die ik leuk en uitdagend vind, maar in het begin van mijn carrière was ik natuurlijk blij met iedere klus die ik kreeg. Daarnaast heb ik ook een gouden regel; hoe bekend het bedrijf ook is, als ik geen klik heb met de mensen die bij mij over de vloer komen, dan gaat de samenwerking niet door. Vaak worden mijn klanten ook een beetje mijn vrienden. Je leeft maar één keer, dus des te belangrijker om zoveel mogelijk leuke mensen om je heen te verzamelen. Dat maakt het leven een stuk aangenamer.”

Dat is een mooi voornemen. Hoe is je samenwerking met Cor Unum ontstaan?

“Cor Unum is een mooi voorbeeld van bovenstaande. 17 jaar geleden verhuisde ik van Groningen naar Brabant, in de buurt van Den Bosch. Zo kwam ik in aanraking met keramiek producent Cor Unum. Toen ik nog in het noorden woonde, werkte ik veel met de firma Tichelaar, helaas stopten zij met het produceren van klein keramiek. Toen ben ik bij Cor Unum naar binnen gelopen om te vragen of zij de MaMa vaas wilden produceren. Dat zagen ze gelukkig helemaal zitten.”

“Ik heb Charlotte (dochter van één van de oprichters en inmiddels directrice van Cor Unum) toen ontmoet, echt een fantastisch persoon. Ze is een 'doener'. Dat echt ouderwetse 'handen uit de mouwen steken', daar hou ik van. En zodra ik daar de deur dichttrok dacht ik, dit is zó’n leuk bedrijf, hier moet ik meer voor doen. Naast dat het leuk is om mooie dingen te maken als ontwerper, is het minstens zo leuk om de productie vervolgens te gunnen aan mensen die het verdienen. Cor Unum is daar een goed voorbeeld van. Ik vind het een genot om daar rond te lopen. Het is een mooi concept waar allerlei creatieve talenten samenkomen en waar iedereen een kans krijgt. Een soort community van makers en ontwerpers. Mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt scheppen hier uit klei de meest uiteenlopende kunst- en gebruiksvoorwerpen. Dat het een Nederlands bedrijf is, is absoluut ook een pluspunt. Zo blijft het lijntje tussen ontwerper en producent kort én de productie een stuk duurzamer.”

En nu hebben zij de MaMa vaas weer in een nieuw jasje mogen steken voor jou én voor ons. Waarom vind je deze kleur zo mooi?

“Wat ik heel leuk vind aan deze zachtgele kleur is dat het me mee terug neemt naar mijn jeugd. Naar mijn oma om precies te zijn. Bij haar dronk ik thee uit een kopje in exact dezelfde kleur. Het geeft de vaas een vintage tintje en ik denk dat we de kleuren uit de 50’s vaker terug gaan zien de komende tijd.”

“Het blijft natuurlijk leuk om een tijdloos product zoals de MaMa vaas te ontwerpen met een zo lang mogelijke levensduur. Iets waar je jaren plezier van hebt en wat eigenlijk nooit ‘uit de mode’ gaat. Zo probeer ik naar al mijn ontwerpen te kijken. Ik stel mezelf altijd de vraag: ‘Zou ik dit zelf thuis neerzetten?’. Ik zou nooit iets kunnen maken wat ik zelf niet mooi vind. Ook niet in opdracht voor een ander.”

Waar komt de naam MaMa eigenlijk vandaan?

“Dat is best een grappig verhaal. Het oude familiebedrijf waar ik voor werkte heette Maupertus en ik ging een samenwerking aan met Tichelaar bij Makkum. Vandaar de naam MaMa. Het grappige is dat veel moeders de vaas cadeau krijgen bij hun derde kindje. Natuurlijk vanwege de naam en de drie tuiten, maar eigenlijk heeft het dus niets met ‘mama’ te maken.”

Waarom vind je keramiek zo fijn om mee te werken?

“Het slijt niet, je hebt er lang plezier van - als je het niet uit je handen laat vallen natuurlijk – en ook het maakproces is relatief simpel. Je haalt klei uit de grond, giet het in een vorm, zet het in de oven, doet er glazuur over en verkoopt het. Het zijn hele simpele stappen, bijna Japans. Die eenvoud spreekt mij heel erg aan en ik probeer dat ook mee te nemen in mijn andere werk. Ik probeer alles zo simpel mogelijk te houden. Terug naar de basis, dat is mijn signatuur.”

Over signatuur gesproken, er zijn veel ronde vormen terug te vinden in jouw werk. Is dat bewust?

“Dat klopt. Ronde vormen heb ik altijd mooi gevonden. Eén van mijn eerste werken was een rieten fauteuil, in 1999 voor Driade. Toen begon ik al met organische vormen en liep ik eigenlijk mijn tijd een beetje vooruit. Dat gebeurt wel vaker, nu ik erover nadenk. Dan denk ik dat iets nú happening is, maar dan wordt het pas een paar jaar later populair. Een goed voorbeeld daarvan is een tafel die ik ooit ontwierp voor Linteloo. Het lijkt op een soort doorgezaagde boom, een hele organische vorm. Die liep de eerste anderhalf jaar totaal niet – hij was zelfs bijna de collectie uitgegaan! - en dat is nu één van de bestsellers. De MaMa vaas begon ook pas na een paar jaar echt te lopen.”

Hoe is de MaMa vaas ontstaan?

“Toen ik in 1999 begon met het idee voor de MaMa vaas, wilde ik eigenlijk een archetype vaas. Een ronding en een tuit, dat was het basisprincipe. De computers waren net een beetje in opmars en dus ook de digitale ontwerpprogramma’s. Ik zette het initiële ontwerp van de vaas in de computer en dacht, wat nou als ik 'm een aantal graden kantel? En als ik ‘m doorhak en weer aan elkaar zet? Zo ontstond per ongeluk deze vorm en toen wist ik, dit is het!”

Komt die fascinatie voor organische vormen uit jouw tijd in Azië?

“Ja misschien wel. Mijn moeder is half Indonesisch en ik heb na mijn studie zes jaar in Azië gewoond. Ik denk dat je wel kan stellen dat onze manier van werken en onze beeldtaal zeker is beïnvloed door onze tijd in Azië. Als je de MaMa vaas bijvoorbeeld in het mat zwart zou uitbrengen, zou het zó een Japans ontwerp kunnen zijn.”

Wat is jouw persoonlijke favoriete design?

“Dat is een ligstoel van Charles Eames. Ik ben altijd fan van hem geweest. Het is eigenlijk een soort ruststoel die hij voor een beroemde schrijver heeft ontworpen. Ook in dit ontwerp komt de Japanse eenvoud weer terug. Een mooi gegoten onderstel, een slimme draagconstructie en een mooi gestoffeerde zitting. Een tijdloos ontwerp dat nog steeds in de collectie van Vitra zit.”

Soft Pad Chaise ES 106 door Charles Eames 1968

“En ook nieuwe, bijna futuristische ontwerpen intrigeren mij. We zitten nu in een interessante tijd waarin de computer ‘creatiever’ wordt, hoe gek dit ook klinkt. Zo kun je met Google A.I, via zoektermen drie dimensionale beelden laten vermengen. Je krijgt dan als het ware een soort moodboard van onbekende beelden, dat zeker als startpunt voor iets nieuws kan worden gebruikt. Het uiteindelijke ontwerp maak je natuurlijk zelf. Dat blijft.“

Wat vind je van die digitalisering?

“Ik vind het heel interessant. Ik verdiep me er ook zeker in en via mijn kinderen krijg ik een hoop mee van alle innovaties. We zitten voor mijn gevoel nu in een transitie van traditioneel ontwerpen met pen en papier naar artificial intelligence. Ik geloof wel dat je altijd het creatieve brein van een ontwerper nodig blijft hebben, hoe geavanceerd artificial intelligence ook wordt.”

“Als ontwerper en toeschouwer vind ik het heel leuk om deze digitalisering van een afstandje te bekijken, want ik vind beide werelden heel boeiend.”

Wat zou je meegeven aan jong talent?

“Vooral niet kijken naar wat anderen doen en lekker bij jezelf blijven. De beste beslissingen in mijn leven zijn meestal intuïtief en niet rationeel geweest. Dus als jouw hart zegt ‘niet doen’ en je hoofd zegt ‘wel doen’, dan moet je wat mij betreft vooral op je hart afgaan.“

Denk je weleens aan stoppen? (Wij hopen natuurlijk van niet).

“Ik ga door tot ik erbij neerval. Mijn laatste ontwerp wordt mijn eigen kist, haha!”

Ontwerper Roderick Vos heeft de iconische MaMa vaas speciaal voor Loods 5 in een zachtgeel jasje gestoken. Wees er snel bij, want er zijn maar 50 gesigneerde stuks verkrijgbaar van deze limited edition. Je shopt ‘m voor €385,-.